Podvodni kulturni predjeli Crne Gore

Patrolni brod PBR 512 nije učestvovao u dramatičnim istorijskom procesima. Radni vijek je proveo u mornarici SFRJ patrolirajući graničnim područjem. Njegova dobro očuvana olupina danas se nalazi u uvali Žanjic na dubini od 24 metra. Sa palubom na 18 metara dostupan je početničkim ronilačkim kategorijama. Popularno nazvana „Patrolac“, ova olupina je jedna od najpopularnijih ronilačkih lokacija na crnogorskom primorju koja tokom ljetnjih mjeseci privlači stotne ronilaca.
Sprovodeći projekat Podvodni kulturni predjeli Crne Gore, tim Laboratorije za arheologiju pomorstva, Pomorskog fakulteta u Kotoru, Univerziteta Crne Gore je u ponedeljak 17. jula 2023. u uvali Žanjic mapirao ostatke Patrolnog broda PBR 512. Olupina popularnog „Patrolca“ dokumentovana je korišćenjem savremene metodologije podvodne 3D fotogrametrije. Ovaj napredan metod digitalne dokumentacije pruža mogućnost da se 3D digitalna replika potponulog broda sagleda u cijelini. Olupinu su digitalizovali podvodni arheolog Darko Kovačević i pomorski biolog Nikola Đorđević.

Patrolni brod PBR 512 je napravljen je u u “Titovom brodogradilištu” u Krljevici 1952. godine. Služio je kao brod za zaštitu jugoslovenske državne granice na moru. Bio je u upotebi do 1972. godine, kada je rashodovan. Na svoje posljednje putovanje Patrolni brod PBR 512 isplovio je kao meta za trening raketnog gađanja 1983. godine. Tokom vježbe, brod je pogođen i počeo je da tone. Posada remorkera je pokušala da ga odvuče do brodogradilišta u Tivtu, ali je zbog velikog prodora vode potonuo u blizini plaže Žanjic. Olupina patrolnog broda PBR 512, popularno nazvana “Patrolac” danas leži na maksimalnoj dubini od 24 metra na pješčanom morskom dnu.
Projekat "Podvodni kulturni predjeli Crne Gore" je inicijativa koju sprovodi Laboratorija za arheologiju pomorstva, Centra za istraživanje, inovacije i preduzetništvo Pomorskog fakulteta Kotor, u saradnji sa relevantnim institucijama. Cilj projekta je da doprinese digitalizaciji i javnoj dostupnosti podvodne kulturne baštine Crne Gore. Projekat kapitalizuje opremu znanja i iskustva stečena kroz implementaciju IPA CBC HR BA ME projekta WRECKS4ALL.
YOUTUBE VIDEO:
https://youtu.be/23m6egPBDAQ