Luksuzni dvorci kraljevskih porodica čija arhitektura, umjetnost i sadržajnost plijene, spoznaje o bajkovitom životu vladara u zamku Peleš, te tajanstveni i mistični dvorac Bran gdje je navodno živio najpoznatiji vampir - grof Drakul, ostavljaju poseban utisak sa putovanja kroz prelijepe predjele Transilvanije, ispod živopisnih Karpata.

Piše: Biljana Dabić

Dvorac Peleš, jedan je od najljepših zamkova u Evropi. Nalazi se na 135 km od glavnog grada Rumunije, Bukurešta, u mjestu Sinaja na obroncima magičnih Karpata. Građen je krajem 19.vijeka kao ljetnja rezidencija prvog kraljevskog para Kraljevine Rumunije, Karola I i Elizabete Hoencolern. Pošto je kralj Karol I Holencolern bio porijeklom Nijemac, želio je u brdima Karpata sagradi dvorac u stilu njemačkog baroka. Svoju zamisao je pretvorio u stvarnost.
Na žalost, kralj Karol I je u dvorcu Peleš uživao kratko, smo dvije godine jer je umro 1914.godine.

S obzirom da su željeli autentičnost, arhitekte i materijali su stizali iz deset zemalja. Jedan od glavnih arhitekata bio je Karol Beneš, kasnije češki arhitekta Karel Liman, koji je dizajnirao kule, uključujući i centralnu, visoku 66 metara. Liman je nadzirao i gradnju obližnjeg zamka Pelišor, koji je trebalo da služi kao ljetnikovac kralja Ferdinanda I i rumunske kraljice Marije.
Pominje se podatak da je gradnja kompleksa Peleš koštala oko 120 miliona američkih dolara.
Velelepno zdanje je okruženo je visokim zimzelenim drvećem , a ispred dvorca su umjetničke skulture, fontane

Koliko Rumunima znači dvorac Peleš govori činjenica da je zdanje na novčanici od 500 rumunskih leja . Na godišnjem nivou dvorac Peleš posjeti preko 500.000 turista sa svih merdijana.

Dvorac Peleš je izgrađen od drveta, mramora, kamena i cigle. Spoljašnja arhitektura zamka sa dekorativnim elementima oduševljava umjećem neimara- umjetnika. Pored veličanstvene spoljašnjosti u gotičkom, renesansnom i baroknom stilu sa vitražima koji su ručno oslikani u Švajcarskoj i brojnim skulpturama, fontanama i vazama koji okružuju zamak, unutrašnjost očarava..
Pored osnovne namjene – ljetnje palate, dvorac je građen da bi impresionirao posjetioce.
Prema riječima vodiča Aleksa Koka, sve što se vidi danas u dvorcu je orginalno iz vremena kraljevske porodice.

Obilazak kompletnog dvorca Peleš košta oko 13 evra, a dodatno 6,5 evra trebate platiti ako želite fotografisati unutrašnjost, ali bez blica. Prije ulaska posjetioci dobijaju navlake za obuću.

Dvorac Peleš sastoji se od preko 160 soba i 30 kupatila. Svaka od soba je uređena do najsitnijih detalja, poput turske i mavarske sobe u kojima se mogu vidjeti nargile.
Sve sobe, saloni, odaje dizajnirane su i dekorisane stilski sa istančanim ukusom na svakom detalju . Brojne su sobe za goste, monarhe iz drugih zemalja. Engleska, španska, italijanska, njemačka soba... kako bi se svako od njih osećao kao da je na svom dvoru.

Prizemlje je izuzetno po svojoj kolekciji portreta kralja Karola I Holencolerna i njegovih predaka u prirodnoj veličini, slikara Gustava Klinta i Franca Matscha. U dvorcu nalazi se portret kralja u uniformi generala jer je imao taj čin prije nego što je ustoličen za kralja. U dvorcu su takođe, portreti kraljice, djece. Impozantne su slike u velikim hodnicima koje nisu rađene uobičajnim slikarskim tehnikama već su sastavljane kao puzle od najrazličitijih vrsta drveta.
U dvorcu je preko 2.000 slika i reprodukcija. Postavka sadrži jednu od najljepših kolekcija umjetnina Istočne i Centralne Evrope, uključujući statue, slike, namještaj, oružje i oklope, zlato, srebro, vitraže, slonovaču, fini porcelan, tapiserije i tepihe...

Obilazak dvorca započinjemo od soba kralja i kraljice. Inače, kralj i kraljica imali su odvojene sobe. Mnogi pitaju – Zašto?
-Zato što u to doba nije bilo moralno da kralj i kraljica imaju zajedničku sobu. Naravno pod okriljem noći mi ne znamo ko je spavao u čijem krevetu, šaljivo kaže vodič Koko.
Svaka soba za spavanje ima kupatilo. U dvorcu, kralja i kraljice imali su i prostorije za oblačenje. Kraljevski par je volio da doručkuje u krevetu. Dvorac ima i veliku trpezariju koja je liftom povezana sa kuhinjom koja se nalazi u podrumskom dijelu dvorca.
Kralj Karlo je bio katolik, kraljica Elizabeta protestantkinja, a njihova kćerka kako bi pokazala poštovanje prema Rumunima prihvatila je pravoslavnu vjeru. S obzirom da su kralj i kraljica bili jako pobožni, u dvorcu se nalazi i ispovjedaonica.

S obzirom da je kralj bio general, opsjednutost oružjem je uočljiva. Takođe, kralj je bio i strastveni lovac. U dvorcu Peleš su izložena oružja i lovački predmeti sa preko 4000 primjeraka, među kojima su i kolekcija japanskog, ili Zulu oružja.
Prva soba sa oružjem je evropska, druga internacionalna. Mnogo oružja su pokloni kralju i nisu korišćeni u bitkama.
Najcjenjenije oružje nalazi se u staklenim vitrinama, među kojima je i plavi mač za čije dijelove je korišćena ajkulina koža, zatim zlatni, srebrni, mač od korala... U staklenom dijelu je i ordenje koje je kralj Karol I dobijao, a njegova orginalna kruna čuva se u Istorijskom muzeju u Bukureštu. Kraljeva kruna nema dragulja i kič detalja.
Posjetioci će se složiti - očigledan je njemački stil dvorca. U maniru diplomate, kralj je “dozvolio” prisustvo drugih kultura

Švajcarska soba je replika radne sobe u toj državi, a na dvorcu je korišćena kao soba za sastanke. Od švajcarske sobe počinje “evropska” tura kroz dvorac. U italijansku sobu ulazimo kroz vrata urađena u bronzi, teška oko 500 kilograma
Ni jedna soba ne ostavlja posjetioce ravnodušnim pa samo što se oduševite brojem knjiga u biblioteci dvorca čitajući imena autora, vodič navede interesantan detalj.
-Biblioteka ima tajni prolaz koji se nalazi između knjiga, kaže vodič dodajući: “To je ujedno i bila prečica do kraljeve sobe kako ne bi iz biblioteke išao kroz dvorac”.
Posebnu vezanost Karola I za biblioteku otkrivaju slike dvoraca kraljeve porodice u Njemačkoj.
Iz sobe za sastanke prelazi se u koncertnu sobu. Na prozoru su epizode tradicionalnih rumunskih priča, a sa druge strane su epizode njemačkih priča.
U dvorcu je velika muzička sala koja je kasnije pretvorena u književni salon kraljice Elizabete. Slike u salonu motivisane su likovima iz kraljičinih pjesama. Nakon smrti kćerke kraljica se posvetila pisanju književnih djela za djecu.

Zapanjuje saznanje da je u 19.vijeku dvorac imao električnu struju, sistem za ventilaciju, centralno grejanje i lift za dvije osobe. Taj sistem i danas odlično funkcioniše. Na ulazu se vidi se veliki kamin za centralno grijanje Peleš je postao prvi svjetski dvorac u potpunosti snabdjeven lokalno proizvedenom električnom energijom

Interesantno je da u 2. svjetskom ratu, Nijemci nisu uništili dvorac jer je kralj imao njemačko porijeklo. U vrijeme komunizma konfiskovana je sva imovina koja je pripala kraljevskoj porodici i nije bio otvoren za javanost, sem što ga je državni vrh Rumunije koristio za protokolarne sastanke sa stranim državnicima.
Poslednje obnavljanje trajalo je desetak godina i urađeno je u vremenu Čaušeskua. Za vreme vladavine Čaušeskua, gosti dvorca su bili brojni svjetski lideri komunizma, predsednici SAD-a Ričard Nikson i Džerald Ford, libijski vođa Muamer el Gadafi, palestinski političar Jaser Arafat i mnogi drugi.
Dvorac Peleš je proglašen muzejom 1953.godine i to je ostao i nakon vraćanja titule kralju Mihaju Rumunskom.
Od 2007.godine definisani su imovinsko- pravni odnosi između države i naslednika kraljevske porodice. Novac od ulaznica dijeli se na kraljevsku porodicu i ministarsvo kulture Rumunije.
U sklopu kompleksa nalazi se i Lovačka kuća koja nije otvorena za posjetioce i pod zaštitom je države

Ispred dvorca je magična Fontana...poželite želju i bacite novčić.
- Magija postoji... jer tokom noći ljudi pokupe novac tako da on “magično” nestane iz fontane, kaže šaljivo vodič Koko.

Dvorac koji magično privlači turiste u Rumuniji je Drakulin dvorac.
Iako mnogi turisti žure da vide zamak Bran, istinsko i vrijednije zdanje dvorca je - Peleš čiji sadržaji i ljepota imaju u punom značenju riječ- bajkovit zamak. Dvorac Bran za neupućene je zagonetniji i kroz sedmu umjetnost mnogima poznatiji, a suštinski mnogo manje interesantan od Peleša.

Dvorac Bran je atrakcija južne Rumunije. Želja turista da vide dvorac slavnog grofa Drakule, čuju mitove i legende...
Najpoznatijeg svjetskog vampira stvorio je irski pisac Bram Stoker u svom gotičkom horor romanu “Drakula” iz 1897. Godine. No zanimljivo je da Stoker nikada nije posjetio Rumuniju. Čak turistički vodiči navode da je grof Drakula u dvorcu Branu boravio kratko. Jedni tvrde samo nekoliko dana, drugi, pak, dva mjeseca.
Poznatiji kao Vlad Probadač, grof je u 15. vijeku vladao Vlaškom, srednjovjekovnom kneževinom u današnjoj južnoj Rumuniji, u doba kada je ta regija bila pod stalnim napadima otomanskih snaga. Hrabar, ali okrutan Vlad Probadač svoj je nadimak dobio zbog običaja da protivnike nabada na drveni kolac.
Ipak, tokom boravka u Rumuniji, čućete da je Vlad, ili grof Drakula bio pravičan te da je surovo kažnjavao neprijatelje, ali i sunarodnike koji su bili prestupnici.

Dvorac Bran je smješten na stenovitoj zaravni. Ima pogled na čitavu dolinu, a njegov obilazak uključuje posjetu brojnim sobama, dvorištu, kao i terasama odakle uživate u pogledu sa visine.
Prvi privatni zamak u Rumuniji je pretvoren u muzej posvećen životu rumunskog vladara uz postavke vezane za istorijski značaj lika Vlada Cepeša. Pored toga, u Branu se nalazi i postavka koja je u vezi sa Stokerovim likom iz knjige, grofom Drakulom, koja je mamac za turiste iz inostranstva.
Godinama, povodom Noći vještica u Branu i okolini održavaju se raznovrsni programi, svečanosti, žurke, koncerti, organizuju posebni obilasci, što vlasnicima donosi velike prihode.

Kažu da Bran atraktivno izgleda noću, kad je mjesec pun i kad se nalazi u pozadini dvorca.
Ipak, u organizaciji turističke agencije AVE tours, Drakulin dvorac posjetili smo tokom dana.